1. Sự thay đổi về nguyên tắc xử phạt: Từ "Hành vi" sang "Số lượng"

Đây là thay đổi lớn nhất và "đau" nhất đối với các doanh nghiệp có lượng hóa đơn lớn.

Trước đây, Nghị định 125/2020/NĐ-CP thường quy định mức phạt dựa trên hành vi (ví dụ: hành vi lập hóa đơn sai thời điểm bị phạt từ 4-8 triệu đồng, bất kể sai 1 tờ hay 100 tờ nếu cùng một thời điểm phát hiện).

Tuy nhiên, Nghị định 310/2025/NĐ-CP đã chuyển sang cơ chế phạt lũy tiến theo số lượng hóa đơn vi phạm.

Quy định này nhằm triệt tiêu tình trạng doanh nghiệp "dồn toa" xuất hóa đơn một lần vào cuối tháng/cuối quý. Kế toán cần rà soát quy trình xuất hóa đơn theo nguyên tắc "Giao hàng/Dịch vụ xong lúc nào, xuất hóa đơn lúc đó".

2. Mở rộng khái niệm và đối tượng bị xử phạt

Nghị định 310 lấp đầy những "lỗ hổng" về đối tượng chịu trách nhiệm mà thực tế phát sinh trong 5 năm qua.

Bên được ủy quyền cũng bị phạt:

• NĐ 125: Chưa quy định rõ ràng trách nhiệm trực tiếp của bên được ủy quyền.

• NĐ 310: Quy định rõ: Nếu bên được ủy quyền (thực hiện đăng ký, kê khai, nộp thuế thay) có hành vi vi phạm, thì bên được ủy quyền chính là đối tượng bị xử phạt.

• Tác động: Các đại lý thuế, đơn vị làm dịch vụ kế toán, hoặc công ty mẹ kê khai thay công ty con cần cực kỳ cẩn trọng vì trách nhiệm pháp lý đã được gắn trực tiếp.

Mở rộng khái niệm "Vi phạm hành chính về thuế":

• NĐ 310 liệt kê chi tiết các khoản thu thuộc ngân sách nhà nước (tiền sử dụng đất, tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, lợi nhuận sau thuế còn lại...) cũng thuộc phạm vi điều chỉnh.

3. Bổ sung chế tài với hành vi khai sai thông tin "nhạy cảm"

Một điểm mới đáng chú ý tại Nghị định 310 là sự mạnh tay trong việc kiểm soát thông tin thu nhập cá nhân.

• Hành vi: Không cung cấp hoặc cung cấp không chính xác thông tin về tiền lương, tiền công và thu nhập theo yêu cầu của cơ quan thuế.
• Mức phạt mới: Phạt tiền lên đến 16.000.000 đồng.
• Ý nghĩa: Quy định này nhằm hỗ trợ công tác quản lý thuế TNCN và chống trốn thuế qua hình thức trả lương ngoài bảng lương hoặc kê khai sai lệch thu nhập thực tế.

4. Quy định rõ ràng về "Bất khả kháng" (Miễn phạt)

Trước đây, doanh nghiệp thường gặp khó khăn khi giải trình lý do chậm nộp/vi phạm do sự cố khách quan. Nghị định 310 đã bổ sung Khoản 10 vào Điều 2, "luật hóa" các trường hợp bất khả kháng để bảo vệ người nộp thuế:

1. Thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, hỏa hoạn.
2. Tai nạn bất ngờ.
3. Chiến tranh, bạo loạn, đình công.
4. Sự kiện khách quan không thể lường trước và không thể khắc phục mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp.

Đây là "phao cứu sinh" pháp lý quan trọng cho doanh nghiệp khi gặp rủi ro ngoài ý muốn.

5. Lời khuyên từ chuyên gia Kiểm toán & Thuế

Từ ngày 16/01/2026, "luật chơi" sẽ thay đổi. Với kinh nghiệm tư vấn cho hàng trăm doanh nghiệp, chúng tôi khuyến nghị:

1. Rà soát hệ thống phần mềm hóa đơn: Đảm bảo hệ thống tự động cảnh báo nếu ngày ký hóa đơn lệch với ngày lập hoặc ngày bàn giao hàng hóa.
2. Đào tạo lại nhân sự: Kế toán viên cần bỏ tư duy "làm sai thì nộp phạt 4-8 triệu là xong". Với NĐ 310, sai hệ thống (hàng trăm hóa đơn) có thể "thổi bay" lợi nhuận của cả năm.
3. Kiểm soát hợp đồng ủy quyền: Nếu bạn là bên nhận ủy quyền kê khai thuế, hãy xem lại hợp đồng và giới hạn trách nhiệm, đồng thời siết chặt quy trình nội bộ.

Bạn lo ngại các hóa đơn cũ tồn đọng rủi ro sai phạm? 

Đừng đợi đến khi cơ quan thuế kiểm tra mới 'giật mình'. Hãy liên hệ ngay với CPA HCM. Chúng tôi cung cấp dịch vụ Kiểm toán & Soát xét hồ sơ thuế chuyên sâu, giúp doanh nghiệp phát hiện sớm các 'lỗ hổng' hóa đơn và đưa ra phương án khắc phục tối ưu nhất trước thời điểm Nghị định mới có hiệu lực. 

☎️ Liên hệ hotline để được tư vấn ngay: 1900 0380.